Türk müteahhitleri uzun süre tünel açmaktan korktu. Patlatmanın dışında başka yöntem bilmedikleri için maliyetleri 1’e 4 daha fazla olan Türk müteahhitleri tünelli işlerde yabancı firmalarla fiyat açısından rekabet edemedi.
Türk müteahhitlik sektörünün önde gelen iki kuruluşu Cengiz İnşaat ve Limak İnşaat’ın başkanları Mehmet Cengiz ve Nihat Özdemir artık o günlerin geride kaldığını, Türk şirketlerin tünel açmakta son derece uzmanlaştığını söylediler.
Euromoney ödül töreni için geçen hafta Londra’ya yaptığımız ziyarette Mehmet Cengiz ve Nihat Özdemir ile elektrik dağıtımının dışındaki işleri de konuştuk.
Mehmet Cengiz, 1 kilometrelik Zigana tünelinin bitirilmesinin 4 yıl sürdüğüne dikkat çekerken artık yeni teknolojilerle böyle bir tüneli 6 ayda açabildiklerini vurguladı.
Bu arada Türk müteahhitleri tünel açmak için dünyada eşi benzeri olmayan son teknolojili makinalara da sahip oluyorlar.
Cengiz İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz tam 33 milyon euro vererek dünyanın en büyük tünel açma makinasını satın aldıklarını, kısa bir süre sonra makinanın Türkiye’ye geleceğini söyledi. TBM adı verilen bu dev köstebek Ankara-İstanbul hızlı tren yolu yapımında kullanılacak.
-Bu makinayı ilk kez Mekece’de açılacak tünelde kullanacağız. Sonrasında hızlı tren yolu inşaasında gerekli yerlerde de devreye girecek ve işleri çok hızlandıracak.
Mehmet Cengiz son teknoloji makinalarla açılacak tünellerin son derece ekonomik olduğuna da dikkat çekti:
-Eskiden patlatma yöntemi ile çok hafriyat çıkıyor bu işin maliyeti tonda 50 dolara geliyordu. Oysa TBM makinalarla 28 dolara geliyor. Çalıştığımız bölge çok engebeli. 7 kilometrede bir tünel ihtiyacı var. Dolayısıyla yeni makina çok işimize yarayacak. 2.5 yılda açılacak tünelleri 1 yılda belki daha da kısa sürede açabileceğiz.
Nihat Özdemir makinanın sadece yol yapımında değil enerji projelerinde de büyük bir açığı kapatacağına işaret etti. Hidroelektrik santrallerinde suyun akacağı tünellerin yapımında da bu köstebeğin büyük iş göreceğine vurgu yaptı.
Bu makinanın Türkiye’de eşi benzeri yok. Dünyada da sayılı sayıda var. Köstebeğin parçaları yüzlerce TIR’a yüklenerek gelecek, montajı yapıldıktan sonra Bilecik-Vezirhan-Mekece-Pamukova’yı kapsayan inşaat alanında çalışmaya başlayacak. Bu köstebeğin açacağı tünelden iki hızlı tren yan yana geçebilecek.
Seydişehir hayatımın hatası
Karadeniz otoyolunun da en büyük yüklenicilerinden biri olan Cengiz İnşaat’ın yol yapım işleri yolunda gibi görünüyor. Ancak Mehmet Cengiz özelleştirmeden aldığı Seydişehir Alüminyum’dan oldukça dertli. Ruslar’in demode teknolojisi ile inşa edilen Seydişehir’in satın alma bedelinin dışında sürekli yatınm istediğini belirten Cengiz bu satın almayı yaptığına pişman görünüyor.
-Seydişehir hayatımın hatası. Seydişehir’e verdiğim parayı diğer özelleştirilen şirketlere versem şimdi kraldım. 300’e aldım ama 250 milyon dolar da yatırım yaptım. Daha 150 milyon dolarlık masrafı var.
Limak Suudilere su taşıyor
Türk müteahhitlerinin deneyim kazandığı işler arasında tünel açmanın dışında bir diğer konu da boru döşeme. Limak Başkanı Nihat özdemir, Bakü Ceyhan boru hattını inşa ederken kazandıklan deneyimi şimdi Suudi Arabistan’a tatbik ettiklerini ve büyük başarı elde ettiklerine dikkat çekti.
Suudi Arabistan kurduğu santralde tuzlu deniz suyunu içme suyuna dönüştürülüyor. Bu su da Limak’ın inşa ettiği 2 metre çapındaki borular sayesinde Riyad’a taşınıyor. Özdemir yeni bir iş aldıklarını da vurgularken şu noktalara dikkat çeldi:.
-Suudiler’in 25 bin dolar milli geliri var ama 20 günde bir şehre su verebiliyorlar. Bizim 270 kilometre taşıdığımız su ile arak Riyad’da her gün musluktan içme suyu akacak. Bu 500 milyon dolarlık bir projeydi. Bakü-Ceyhan’da deneyim kazanan mühendislerimiz orada harika bir iş çıkarıyor.
Suudiler de çıkarılan işten çok memnunlar. Bu sayede yeni bir boru döşeme işi daha aldık. 200 milyon dolarlık ayrı bir proje ile içme suyunu Kuveyt sınırındaki yerleşim birimlerine kadar taşıyacağız.